Zoetermeer kreeg er op maandag 19 mei weer een meesterwerk bij: aan de Rembrandtstraat werd met een babbeltruc ruim 12.000 euro uit iemands rekening geveegd. Geen kwast, wel een headset. De ‘bankmedewerker’ klonk bezorgd, urgent zelfs—alsof vertrouwen per minuut in waarde daalt. Voor je ‘pincode’ kunt zeggen is de transactie zogenaamd een ‘veiligheidscheck’. Resultaat: een lege rekening en een les die we al vaker zagen, maar hardnekkig blijven overslaan. En de wijk blijft achter met het bekende mengsel van ongeloof en knagende schaamte.
De perfecte babbeltruc, geschilderd met angst
Het script is bekend en toch succesvol. Nummerherkenning toont ‘Bankhelpdesk’, de stem is gladder dan een callcenterhandleiding, en daar komt de heilige drie-eenheid: urgentie, schrik, redding. Eerst ‘controleert’ men ongebruikelijke transacties, dan ‘beveiligt’ men je toestel met een link of app, en eindigt men als reddende engel die codes, inlog of zelfs je pas ‘veilig komt ophalen’. Je denkt mee te werken; in werkelijkheid open je de poort en draag je de sleutel aan.
Waarom we nog steeds in de val lopen
Niet omdat we dom zijn, maar omdat ons brein snel wil beslissen. Autoriteit? Check. Tijdsdruk? Dubbel check. We willen risico’s verkleinen en zeggen ja tegen de stem die als redding klinkt. Voeg rommelig beveiligingsjargon, twee-factor-moeheid en een schaamtecultuur—‘hoe kon je zo stom zijn?’—toe, en je krijgt slachtoffers die zwijgen in plaats van melden. Intussen preken banken ‘deel nooit je codes’, terwijl ze je overladen met codes. Consistent? Nauwelijks. Het recept blijft werken, ook in nette straten met nette heggen.
Wat je nú kunt doen
Hang op, adem, bel zélf je bank via het nummer op je pas of site. Deel geen codes, tik geen inlog, installeer geen software op verzoek. Geen koerier, nooit je pas meegeven—niemand ‘haalt’ iets op. Negeer nummerherkenning; die is te spoofen als een carnavalsmasker. Zet limieten, alerts en een aparte betaalrekening voor grotere bedragen. Praat met je ouders, buren, jezelf. En meld het altijd: bank, politie, Fraudehelpdesk. Hoe eerder het in kaart is, hoe minder meesterwerken er worden ‘verkocht’.
De Rembrandtstraat bewijst niets anders dan dat oplichters professionele kunstenaars zijn in het schilderen van urgentie. We hoeven geen wantrouwige kluizenaars te worden; wel nuchter, traag en saai wanneer de telefoon zingt. Want precies daar, in die paar extra seconden stilte, droogt de verf. En zonder nat doek is er voor de babbelaar weinig meer te maken dan een mislukt schetsje. Dat is minder spannend, maar aanzienlijk goedkoper.
