Gisteren werd er weer een ‘historische mijlpaal’ aangekondigd, het soort dat elke week langskomt. Op een glanzend podium, tussen gradients en slogans over toekomstbestendig en versnelling, ontvouwde men een plan dat alles tegelijk oplost: economie, klimaat, zorg en uw humeur op maandagochtend. Details? Zeker: er komt een routekaart, een taskforce en een dashboard. In de zaal knikten mensen professioneel, wat doorgaans betekent dat niemand iets begreep, maar niemand dat wilde toegeven.
Wat is er eigenlijk aangekondigd?
Volgens de toelichting wordt ‘fors geïnvesteerd’ zonder bedragen te noemen en ‘regelgeving versimpeld’ zonder te zeggen welke. De uitvoering start ‘per direct’, wat in beleidsland vertaalt naar: na het volgende kwartaal, zodra er een extern advies is besteld, ontvangen en genegeerd. Het plan telt vijf speerpunten en drie pijlers, exact acht dingen om over te vergaderen. En de burger? Die krijgt een portaal. Daarin kan men de voortgang volgen, mits men het wachtwoord, de SMS-code en het geduld bezit.
De magische woorden: innovatie en efficiëntie
Elke alinea droop van innovatie en efficiëntie, die wondermiddelen waarmee men tegelijk sneller, beter én goedkoper wordt. Innovatie betekent hier dat iets wat al bestond een andere sticker krijgt. Efficiëntie betekent dat dezelfde mensen meer doen in minder tijd, geholpen door een app met een animatie. Het mooiste: als het niet werkt, heet het een pilot; mislukt de pilot, dan was het een waardevol leertraject waar ‘lessons learned’ nooit het gebouw verlaten.
Wie wint, wie verliest?
Winnaars: consultants met tijdschrijven op kwartierbasis, bureaus die grafieken laten glanzen, en managers die ‘eigenaarschap’ uitspreken met extra lettergrepen. Verliezers: mensen die iets moeten uitvoeren zonder extra handen of uren. De versimpelde regels blijken een nieuw formulier plus een trainingsmodule met e-learning die niet in Firefox werkt. En wanneer de cijfers tegenvallen, verschijnt een nieuwe indicator die gelukkig precies stijgt. Zo blijft de werkelijkheid altijd keurig in het narratief passen.
Noem me cynisch; cynisme is slechts optimisme met bronnen. Ik geloof graag in plannen, zolang ze minder lichtshow en meer schroevendraaiers bevatten. Laat de volgende ‘historische mijlpaal’ beginnen met één tastbaar bewijs: één proces dat korter wordt, één loket dat werkelijk sluit, één belofte zonder asterisk. Tot die tijd applaudisseer ik beleefd, tel ik pijlers en speerpunten, en wacht ik af tot het podium weer wordt opgeruimd, samen met de ambitieuze mist.
